Goed beschermd in een onzekere wereld
De sociale zekerheid in België is gebouwd op een stevig fundament: solidariteit. Solidariteit tussen werkenden en werklozen, tussen gezonde en zieke mensen, tussen jongeren en ouderen, mensen met en zonder een inkomen, gezinnen met en zonder kinderen.
Hoe die solidariteit waarborgen?
Werkende mensen betalen bijdragen in verhouding tot hun loon. Ook werkgevers betalen mee. De financiering wordt dus grotendeels gedragen door de samenleving. Bovendien overleggen vakbonden, ziekenfondsen en werkgeversorganisaties mee over verschillende aspecten van het systeem.
Universalisering van rechten
Universalisering van rechten is een tweede belangrijke pijler. Het resultaat spreekt boekdelen. Sinds de jaren 1970 dekt onze sociale zekerheid nagenoeg de hele bevolking bij inkomensverlies. En 99% van de Belgen heeft toegang tot de gezondheidszorg. Overigens genieten zelfstandigen al sinds 1 januari 1968 van een volwaardig sociaal statuut én staat België vandaag aan de top in de ranglijst van best presterende en meest toegankelijke gezondheidszorgsystemen in Europa.
Hoewel de ongelijkheid in de wereld toeneemt, bewijst België dat de sociale zekerheid een doeltreffend instrument is om ongelijkheid aan te pakken.
Armoedepreventie
Armoedepreventie is een belangrijke opdracht van onze sociale zekerheid. In 1974 kwam er een algemeen bestaansminimum, de voorloper van het huidige leefloon. Dat is gekoppeld aan een begeleidingstraject om mensen te helpen uit hun precaire situatie te komen.
Daarnaast genieten 2 miljoen Belgen van sociale voordelen. Mensen in een financieel moeilijke situatie betalen bijvoorbeeld minder voor gas, water en elektriciteit. Gepensioneerden reizen goedkoper met het openbaar vervoer. Mensen met een beperking kunnen rekenen op belastingvoordelen. Steeds meer sociale rechten worden automatisch toegekend. Allerlei belemmerende factoren zetten we hiermee buitenspel. De impact is enorm.
Op onze lauweren rusten?
Allerminst. In een wereld in verandering blijft er werk aan de winkel om te voorkomen dat er nieuwe kloven in de samenleving ontstaan. Alleenstaande ouders met een vervangingsinkomen, ongeschoolde jongeren, flexwerkers in de deeleconomie: dat zijn de kwetsbare groepen vandaag. Om hun sociale bescherming te garanderen, moet de sociale zekerheid uit een nieuw vaatje tappen.
Want de welvaartstaat moet er voor iedereen zijn.
Iedereen telt mee
Gezond zijn, een degelijk inkomen hebben, een fijne woning, succes op school... Het is lang niet vanzelfsprekend voor iedereen. Gemiste kansen op de arbeidsmarkt, ziekte, faillissement of een echtscheiding kunnen zware gevolgen hebben en mensen de armoede induwen. Daarom verdienen kwetsbare mensen extra aandacht. En doortastende maatregelen.
Enkele voorbeelden van steunmaatregelen die we in België voorzien:
- werknemers die hun job verliezen, hebben recht op een werkloosheidsuitkering die onbeperkt is in de tijd op voorwaarde dat ze inspanningen doen om een nieuwe job te vinden,
- jongeren die geen werk vinden na hun studies hebben recht op een inschakelingsuitkering,
- dankzij de inkomensgarantie voor 65-plussers heeft iedere oudere een levenswaardig inkomen,
- kwetsbare gezinnen krijgen een gewaarborgde gezinsbijslag,
- we voerden een maximumfactuur voor medische uitgaven in,
- zelfstandigen die het financieel moeilijk hebben, genieten een tijdelijke vrijstelling van de betaling van socialezekerheidsbijdragen.
