Arbeidsmarktanalyse voor het vierde kwartaal 2023
Na de sterke heropleving van de arbeidsmarkt in 2022, is de groei van de loontrekkende tewerkstelling in het vierde kwartaal 2023 helemaal stilgevallen.
Ten opzichte van dezelfde periode in 2022, was er een beperkte stijging van het aantal jobs (arbeidsplaatsen) (+0,5%), het aantal personen met een job (+0,4%), en het gepresteerde arbeidsvolume (uitgedrukt in voltijdsequivalenten) (+0,1%)
Sectoranalyse
Landbouw, bosbouw en visserij
In de land- en tuinbouw bestaat de loontrekkende tewerkstelling in belangrijke mate uit seizoensarbeid in de vorm van gelegenheidsarbeid. Het aantal arbeidsplaatsen op 31 december 2023 was 2,5% hoger dan in 2022. Ook het arbeidsvolume lag in het vierde kwartaal 2023 2,8% hoger dan in het vierde kwartaal 2022.
Industrie en bouw
In het vierde kwartaal 2023 daalde in de “Industrie, energie en Bouw” het aantal arbeidsplaatsen (-0,3%) en het arbeidsvolume in vte (-0,5%) ten opzichte van 2022.
Binnen de industrie daalde het arbeidsvolume en het aantal arbeidsplaatsen ten opzichte van het vierde kwartaal 2022 in de meeste deelsectoren. De daling was het sterkst in de Textiel-, kleding- en leernijverheid (-6,4% in arbeidsplaatsen en -6,0% in arbeidsvolume), en Drukkerijen en opgenomen media (-5,1% in arbeidsplaatsen en -4,4% in arbeidsvolume). In de farmaceutische nijverheid was er nog een stijging maar de groei is minder sterk dan voorgaande kwartalen (+1,6% in arbeidsplaatsen en +1,7% in arbeidsvolume).
In de bouw bleef het aantal arbeidsplaatsen gelijk aan dat in dezelfde periode in 2022 (+0,0%) en daalde het arbeidsvolume in voltijdsequivalenten licht (-0,7%).
Dienstverlenende sectoren
Gecorrigeerd voor de verschuivingen (zie inzet), steeg het aantal arbeidsplaatsen in de Commerciële Dienstverlening licht (+0,6% t.o.v. 2022), maar daalde het arbeidsvolume zeer licht (-0,3% t.o.v. 2022).
In de sector “Vrije beroepen en wetenschappelijke en technische activiteiten” (+2,7% in arbeidsplaatsen, +2,9% in arbeidsvolume) is de trend nog behoorlijk positief, al is de stijging kleiner dan enkele kwartalen geleden. In de sector “Financiële activiteiten en verzekeringen” lijkt sprake van een opleving na een lange periode van structurele daling van de tewerkstelling (+1,3% in arbeidsplaatsen en +1,2% in arbeidsvolume). In de Horeca steeg het aantal arbeidsplaatsen in het vierde kwartaal 2023 redelijk (+2,7% in vergelijking met 2022), maar het arbeidsvolume een stuk minder (+0,5%). De sterk positieve trend van 2022 in de sector “Administratieve en ondersteunende diensten” is in 2023 omgekeerd. Gecorrigeerd voor de verschuivingen was er nog een status-quo voor arbeidsplaatsen maar een sterke daling in arbeidsvolume (-2,4%), vooral door de beperktere inzet van uitzendkrachten. Vooral in de groot- en detailhandel is de trend vanaf 2023 negatief geworden. In het vierde kwartaal 2023 daalde het aantal arbeidsplaatsen (-0,7%) en het arbeidsvolume (-1,6%) ten opzichte van het vierde kwartaal 2022.
In de Niet-commerciële Dienstverlening steeg de tewerkstelling, gecorrigeerd voor de verschuivingen, (+0,8% in arbeidsplaatsen, +0,9% in arbeidsvolume t.o.v. 2022) in het vierde kwartaal 2023.
De grootste stijging wordt vastgesteld in de “Kunst, amusement en recreatie” (+4,0% in arbeidsplaatsen, +2,4% in arbeidsvolume). Ook in de gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening was er groei (+1,4% in arbeidsplaatsen en +1,1% arbeidsvolume t.o.v. 2022). In de andere deelsectoren is de groei klein.
Uitzendarbeid
De vraag naar arbeidskrachten via uitzendarbeid valt sterk terug. Eind december 2023 werden in de uitzendarbeid minder arbeidsplaatsen geteld dan eind december 2022 (-2% bij arbeiders, -0,5% bij bedienden). Het arbeidsvolume in voltijdsequivalenten daalde eveneens ten opzichte van het vierde kwartaal 2022 (-6,5% ; -7% bij arbeiders, -6% bij bedienden).
Privé versus overheid
In de privésector is er nog een beperkte groei in het aantal arbeidsplaatsen (+0,6% t.o.v. 2022), maar een lichte daling in het arbeidsvolume (-0,1% t.o.v. 2022). In de overheidssector wordt een lichte groei vastgesteld in het aantal jobs (+0,4%) en het arbeidsvolume (+0,6% t.o.v. 2022). In zowel de privé- als de overheidssector is er sprake van een groei voor bedienden en een krimp voor arbeiders. Voor ambtenaren is er een heel lichte stijging (+0,1%) van het aantal arbeidsplaatsen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, maar geen verandering van het arbeidsvolume.
Werknemersprofiel
De toename van de tewerkstelling is nog steeds sterker bij vrouwen dan bij mannen. Het aantal arbeidsplaatsen steeg met 0,8% bij vrouwen tegenover 0,3% bij mannen. De evolutie van het arbeidsvolume laat bij vrouwen een groei zien (+0,5%), terwijl bij mannen een lichte daling wordt vastgesteld (-0,2%).
De stijging van het aantal arbeidsplaatsen is het sterkst bij de oudste leeftijdsgroepen, (+0,9% bij de groep 50 tot en met 64 jaar, +14,8% bij de 65+). De toename bij deze oudste leeftijdsgroep is vooral het gevolg van de toename van de flexijobs. Ook de toename van het arbeidsvolume deed zich sterker voor in de oudste leeftijdsgroepen (+0,9% bij de groep 50 tot en met 64 jaar, +16,3% bij de 65+). Bij jongere leeftijdsgroepen is de groei beperkter. Voor jongeren tot 25 jaar wordt er een daling vastgesteld van 0,5% in het aantal arbeidsplaatsen en 0,8% in het arbeidsvolume ten opzichte van het laatste kwartaal van 2022. Voor de middengroep (25 tot 50 jaar) is er globaal gezien een lichte stijging van het aantal arbeidsplaatsen, maar een lichte daling van het arbeidsvolume.
De toename van het aantal arbeidsplaatsen was het sterkst bij de inwoners van het Brussels Gewest (+2,1%, tegenover +0,4% voor het Vlaams Gewest en +0,3% voor het Waals Gewest). In het arbeidsvolume was wel een stijging bij de inwoners van het Brussels Gewest (+1,7%), maar geen beweging in het Vlaamse Gewest (0,0%) en het Waalse Gewest (0,0%).
